3. ikasgaia:
euskal tresna tradizionalak

 

PATXO: Ikasgai honetan, euskal musika tresna tradizionalak aztertuko ditugu.

MIKEL: Lehenengoa, txistua izan zen, hasierako hezurrezko flauta xume hortatik garatua.

 

Txistua entzuten da. Biribilketa bat.

 

MIKEL: Musikologo askok ikutu falikoa aurkitu diote tresnari, baina baieztapen horrek ez dauka batere funts zientifikorik.

PATXO: Txistu kontuetan, tamainuak badu bere inportantzia. Txistu txikiari xirula deitzen zaio

 

Txistu eta xirula jotzen dute batera.

 

PATXO: Eta handiari, berriz, silbotea.

 

Silbotea gehitzen zaio, hirukotea osatuz.

 

MIKEL: Silbote gutxi dago. Silbote baten jabea dela esaten duen jende askok, txistu normal bat izaten du gehienetan.

PATXO: Edo xirula xixtrin bat.

MIKEL: Txistua gure tresna tradizionalik ezagunena da, baina ez bakarra.

PATXO: Adarra jotzen ere badakigu.

 

Alboka entzuten dugu. Fandango bat.

 

MIKEL: Ze arraio...??? Ah, adar hori! Nola du izena...?

PATXO: Alboka.

MIKEL: Mingainaren alboan neukan.

PATXO: Konturatzen bazarete, alboka joleak ez dio putz egiteari uzten.

MIKEL: Aiba, egia da!

PATXO: Ez zenekien?

MIKEL: Harridura pedagogikoa da.

PATXO: Albokaria orduak eta orduak egon daiteke putz eta putz egiten.

MIKEL: (Alboka joleari) Hartu arnasa, motel!

PATXO: Alboka estridentea iruditu bazaizue, prestatu zaitezte hurrengoa entzuteko. Dultzaina, edo gaita.

 

patxok algodoiak ipintzen ditu belarrietan.

 

MIKEL: Zertarako ipini dituzu belarrietan...?

PATXO: Zer? Ez dizut entzuten!

 

Dultzaina jotzen hasten da. Jota bat.

patxo, mikel eta gainontzeko musikariak eszenatokitik irteten dira, zaratagatik. gaitajolea bakarrik geratzen da. Bukatzen duenean, besteak sartzen dira berriro.

 

PATXO: Perkusioa oso inportantea da gure musikan. Erritmoa. Euskal musikak badu erritmo propio bat, zortzikoa: ta tan-ta tan-tan-tan-tan. Eta perkusio tresna ugari asmatu ditugu. Zaharrena, txalaparta.

 

Txalaparta jotzen dute. Zortzikoaren erritmoa jarraituz: ta tan-ta-tan-tan-tan-tan.

Pixkanaka, beste prekusio tresnak gehitzen zaizkio.

 

MUSIKARI 1: Atabala.

MUSIKARI 2: Panderoa.

MUSIKARI 3: Tttun ttuna.

 

Perkusio instrumentu guztiak batera entzuten ditugu, zortzikoaren erritmoan.

 

PATXO: Perkusio tresna denek baturik jotzen dutenean, hau gertatzen da:

DENAK: Batukada!!!

 

denek zortzikoaren erritmoarekin:

 

PATXO ETA MIKEL:

                        Hauek-dira-euskal herriak

                        ditu-en tresna-zahar guztiak.

                        Instru-mentu-apal hauekin

                        ospa-tu dira-festa handiak.

                        Gure bir-aitona-ta amonak

                        aurkitu-zuten-ezkongaia,

                        ta ar-basoen-enbor beretik,

                        sortu-ko ginen-gero bestiak.