Ainhoa Jauregi eta Miren Gaztañagarekin
sortze-prozesuaz solasean

 

            Bilbon elkartu gara, Alde Zaharrean. Terraza lasai bat bilatu eta hiru garagardo eskatu ditugu. Helburua: Stereo-ren sortze prozesuan egondako talde-lana liburura ekartzea. Ainhoa Resanorekin osatu nahi genuen elkarrizketatuen hirukotea, baina azken unean ezinezkoa izan zaio. Pena, aparte bidaliko dizkiogu galderak. Lehen tragoak hartu eta grabagailua piztu dugu. Ez da askorik behar Stereo-ren sortze-prozesua akordura ekartzeko:

 

EHAZE: Stereo-ri loturiko oroitzapen polit bat?

AINHOA: Ba, egia esan, Stereo-rekin oroitzapen bat aukeratzea zaila da... amaitzen ez den garai polit bat gogoratzea bezala da. Horrenbeste gauza daude...

EHAZE: Intuizioz burura datorkizun lehenengo gauza.

AINHOA: Stereo-ren bizitza denboran hain izan da luzea, ez dagoela oso argi noiz hasi eta noiz amaitzen den. Gogoratzen naiz nola geunden Laressistens kolektiboaren lokalean eszenografia margotzen, nola engainatu genuen arotza mahaia konpontzeko eta nola ez genion inoiz ordaindu, gaixoa...

MIREN (barreak): Benetan ari zara?

AINHOA: Zuk ez jarri aurpegi hori, ez zinen gogoratzen?

MIREN: Ba, ez...

AINHOA: Inoiz ez genion ordaindu.

MIREN: Ai, ama... Ez nintzen honetaz gogoratzen...!

AINHOA: Ez genuen dirurik, tia.

MIREN: Benetan horregatik izan zen? Hori ordaindu genezakeen, ez ziren ba 20 euro baino gehiago izango.

AINHOA: 35 edo horrela. Asko zen...

 

(Biak hasi dira barrezka).

 

 

Ezusteko enkontru bat eta maitemintze azkar bat

 

EHAZE: Hori 2009an izan zen?

MIREN: Bai, Stereo 2009an estreinatu zen bad jaialdian. Stereo-ren sortze-prozesuan bi fase oso argi egon ziren: hasiera batean ni joaten nintzen neure buruarekin sormen prozesua egitera, eta gero besteak sartu zineten.

EHAZE: Nola eman zen urrats hori?

AINHOA: Hasieran Ibon eta Miren zineten prozesuan, eta esan zenidaten entsegu bat ikustera joateko, uste zenutela konektatu egingo nuela lanarekin... Eta bai, hor geratu nintzen.

EHAZE: Zein puntutan ikusi zenuen pieza?

AINHOA: Garai hartan Ralph eta Spray-neskaren pertsonaiak besterik ez zeuden.

EHAZE: Pertsonaia horiek oso esanguratsuak dira pieza honen barruan. Hasieratik egon dira?

AINHOA: Bai, eta nik haiek ikusi orduko jakin nuen han geratuko nintzela. Banekien hor egon nahi nuela, pieza horren sortze-prozesuan. Pixka bat airean zegoen kontatzen zena, nahiko abstraktua zen...

MIREN: Baina, hala ere, zuri argi iritsi zitzaizun piezaren atzean zegoena, ezta?

AINHOA: Bai, iritsi zitzaidan, eta argi ikusi nuen nirekin konektatzen zuela... Zehazki zerk? Ba, adibidez, Ralphek. Bueno, Ralphek berak argi dago ezetz, baina bai Ralph erakusteko bulkadak eta jarrerak.

MIREN: Nik gogoratzen dut garai hartan elkarrizketa asko izaten genituela piezak esaten zuenari buruz. Bai Ainhoa Resano, bai zu, bai ni piezan planteatzen diren gaiekin oso lotuta harrapatu gintuen uneak. Tira, eta oraindik ere hala gaude.

AINHOA: Bai, egia da eztabaidena, baina ni gehiago harrapatzen naute irudiek, eta zentzu horretan, bai Ralphek, bai Spray-neskak eragin zizkidaten sentsazioek berehala gatibatu ninduten. Gero haien inguruan hasi ginenean gauzak irakurtzen eta abar, oraindik hobeto; bageneukan jada helburu bat, zer gehiago kontatu, nola borobildu, nola jantzi, nola bete edukiz edo esanahiz.

EHAZE: Zein izan zen zure funtzioa prozesuan?

AINHOA: Kanpo begirada eskaintzea. Nahiz eta guztia Mirenen burutik atera izan den, oso zaila da lan eszenikoetan kanpoan eta barruan batera egotea. Gauzak ordenatzen hasi ginen, eta nire funtzioa ahalegin horretan begira egotea zen, kanpoan.

MIREN: Zu gainera aktorea zara, lanarekin antzerkiaren aldetik konektatu zenuen, baina baita ere generoaren inguruko gogoeta batekin.

AINHOA: Bai. Hasieran ezin nion hitzik jarri sentitutakoari, irudi horiek neuzkalako bakarrik, baina gaiak harrapatu ninduen funtsean.

 

 

Argazkiekin esperimentazioa

 

EHAZE: Gaiari dagokionez, generoaren inguruko gogoeta eta aldarriak egun oso presente daude kalean eta jendartean, baina garai hartan ez daukat sentsazioa horrela zenik, ez behintzat eszenan egiten ziren gauzetan.

MIREN: Ez, niretzat esnatze momentu moduko bat izan zen. Gauzei ikuspegi feminista batetik begiratzen hasi nintzaien unea. Garai hartan Artelekun Feminismo porno punk izeneko enkontrua egon zen: Beatriz Preciado etorri zen, hainbat kolektibok parte hartu zuten... Enkontru hura sekulakoa izan zen. Nik gogoratzen dut nire mugak topatzera joan nintzela bertara, gaian sakontzera eta nire buruari galderak egiten jarraitzera. Tailer praktikoak eta teorikoak zeuden. Lagun batek esan zidan, “Miren, tailer praktikoa pornoaz pornoa egitea da!”. Bai, eta zinez nire mugekin egin nuen topo, ikusi nuen noraino nengoen prest iristeko, zer esan nahi zuen harago joateak... kar, kar, kar. Zentzu horretan, niretzat Stereo ariketa bat bezalakoa izan zen esnatze horretan, irakurtzen nituen gauzak arlo eszenikora nolabait bideratzeko modu bat. Plazer handiz heldu nion bakarkako bideari, baina horrelakoetan iristen da momentua zeinean “bestea” behar duzun, eta hor aurkitu nituen bi Ainhoak. Sekulako gozatua izan zen, nahi eta kezka berak zituzten bi pertsona aurkitu nituelako, bakoitza bere erara eta bere izatetik. Prozesua bat-batean hiruron arteko elkarrizketa bilakatu zen, eta talde-lana.

EHAZE: Ainhoa Resanok zer rol jokatu zuen?

AINHOA: Argazkilaria izanda irudiekin egin zuen lan, argazkiek garrantzia handia izan dute prozesuan. Stereo-ren hasierako emanaldietan argazkiak proiektatzen genituen, eta oso indartsuak ziren. Gero pieza bera borobildu nahian hasi ginen, eta ez genekien oso ongi argazkien kontua nola bideratu. Une jakin batean iruditu zitzaigun agian Ainhoak gure laguntzarekin baina bere kabuz egin behar zuela bilaketa hori, baina ez eszenan, eta ahalegina hor geratu zen.

MIREN: Azkenean audiobisuala eta eszena batera jartzen dituzunean, zaila izaten da bi esparru horiek ondo elkartzea. Argazkien aldaketen “klak” bakoitzean erritmoa asko markatzen zen, asko inposatzen zen eszenan gertatzen zenarekiko, eta hor gatazkan sartzen zen akzioarekin. Bestelako lan bat eskatzen zuen, eszenan ondo txertatu ahal izateko.

AINHOA: Argazki horiek beste momentu batean ateratakoak ziren gainera, ahalmen handikoak ziren, baina ez zuten loturarik gero eszenarako egin genuenarekin.

MIREN: Gero jarraipen bat eman nahi izan genion ildo horri, Stereo antzerki pieza egin ostean jarraitu genuen argazkiekin esploratzen, liburu honetan ikus daitezkeenak horren lekuko. Hasieran ni bakarrik agertzen nintzen argazkietan, baina gerora Ainhoa eta biok ateratzen ginen. Esperimentatzen ibili ginen egun batzuez kameraren aurrean. (Mirenek Ainhoari begiratu dio) Ze gai genituen gogoan argazki haiek ateratzean, zerk mugitzen gintuen?

AINHOA: Nik uste dut esperimentatzeko gogoa zela.

MIREN: Baina, era berean, esperimentazio hori oso lotua zegoen lantzen ari ginen gaiekin.

AINHOA: Bai, baina aparte zihoan. Guk bagenituen irakurtzen genituen gauzak, ikusten genituenak, gugan eragiten zutenak, baina argazkiekin inprobisazio-lana izan zen gehiago.

MIREN: Argazki haiei elkarrekin edukitzen genituen solasaldiei laguntzen zieten. Askotan konektatzen genuen argazkien esperimentazioa egunerokotasunean bizi genituen egoera, bizipen eta injustiziekin. Lanean askotan laguntzen gintuen atmosfera horrek: emakume izatea zer den, gorputzen tratamendua, egunerokotasunean nola bizi genuen emakumetasuna, garai hartan lagun bat tratu txarrak jasaten ari zen, sentitzen genituen haserreak... pil-pilean zeuden gure egunerokotasun arruntean gauza horiek guztiak, eta hori zen interesgarria: inprobisazioak egitera joaten ginenean oso bustita geunden horretaz guztiaz.

AINHOA: Hori da, eskerrik asko, oso ondo azaldu duzu! (Biak barrezka) Ez ginen zerbait bilatzen ari: barruan geneukan guztiarekin hori ateratzen zen, horregatik ziren argazkiak hain indartsuak.

 

 

Lan taldearen zabalera

 

EHAZE: Zer jende gehiagok parte hartu zuen eta nola?

AINHOA: Musika hasieratik dagoen elementu garrantzitsua da Stereo-n.

MIREN: Hasieratik ez zen egon.

AINHOA: Zuk esan, orduan.

MIREN: Zu etorri zinen egun hartan bazegoen musika, baina ez hasieran. Ni bakarka hasi nintzenean musikak eramaten nituen lanerako: Lou Reed, David Bowie... queer-arekin erlazionatzen nituen abeslariak, agian estetikoki gehiago musikalki baino. Hasieratik niretzat Stereo zeozer askatzailea izan zen, ez “punkiea” baina bai “atomarporkulo!” bat, eta hori bera iradokitzen zidaten musika haiek. Gero musikariek modu independentean, piezan pentsatu gabe, bere lan propioa egiten hasi ziren: Ibon Aguirrek eta Hannot Mintegiak sortu egin zuten Zaldiak proiektua beren aldetik. Bazegoen pentsatua Ibon izatea Stereo-n musika-sortzailea, baina nahiko modu aleatorioan hasi ginen Zaldiak-en musika probatzen. Ikusi genuenean oso ondo ezkontzen zela piezarekin, Lou Reeden bertsioa egiteko proposamena egin genien, eta haiekiko bidea hasi zen.

 

 

Estreinaldiaz

 

EHAZE: Zuk Ainhoa pieza lehenengo aldiz ikusi zenuenean, bazegoen publiko aurrean erakusteko data bat, beraz bazen sortzeko presio bat ere.

AINHOA: Bai, 2009ko azaroaren 3a zen muga. Zer edo zer borobildu behar zen data horretarako, eta piezan gauza asko solte zeuden oraindik. Nola eraman genuen azaroaren 3an Stereo estreinaldira, Miren?

MIREN: Untxia eta Ilehoria pertsonaiak ez zeuden estreinaldian. Eszenatokian hiruki bat zegoen... gauza asko aldatu dira. Ainhoa niretzat lurra izan da. Niri etengabeko brainstorming bat etortzen zait, ideien jarioa, eta Ainhoak ekartzen ditu apur bat lurrera.

AINHOA: Bai zera! Imajina ezazu, ni lurra naizela esateko bera nolakoa izango den...!

 

(Biak barrezka).

 

MIREN: Niretzat lurra izan zarete Ainhoa eta zu, nik nire ideia eta irudiak proposatzen bainizkizuen eta zuek itzultzen baitzenidaten proposatutako horren koordenada. Eta koherentziaren inguruan hitz egiten genuen eta kontatu nahi zenaren helburuak errepasatzen genituen, besteak beste.

AINHOA: Hasierako hamar boloak ikusita bakoitza ezberdina izan zen: data bat geneukan, juntatzen ginen eta boloaren egun horretarako pieza definitzen genuen. Beraz, hasieran beti zegoen aldatzen.

MIREN: Hasieran bagenekien Stereo oraindik ez zegoela amaituta, beti pentsatzen genuen “zer etekin gehiago atera diezaiokegu piezari?” Buelta bat gehiago ematen genion emanaldiro. Azkenean puntu bat iritsi zen, zeinean geratu egin zen hori.

AINHOA: Bai, baina asko kostatu zitzaion.

MIREN: Eta era berean oso modu naturalean gertatu zen. Momentu batean piezak berak esan zuen: “Nahikoa”.

 

 

Emanaldiak ahoz aho

 

EHAZE: Zerikusia izango zuen horretan boloak lortzeko izan zenuten moduak? Ez zenuten lotu segidan egiteko bolo sorta bat, datak pixkanaka eta ezustean joan ziren ateratzen...

MIREN: Estreinaldia izan eta gero geldiune luzea izan zuen Stereo-k, kontu pertsonalak zirela medio. Taldearen aldetik desegituratze prozesu bat egon zen, eta urtebetez egon zen proiektua geldirik. Gauzak birkolokatu zirenean ekin genion berriz ere lanari, segur aski emanaldi baten aitzakiarekin. Ez ditugu emanaldi asko egin, baina nahiko jarraian egiteko aukerak sortu izan dira: gaztetxeak, unibertsitateak...

AINHOA: Bai, eta beti iruditu izan zaigu ongi, jende askok deitzen gintuen, interesa piztu zuen...

EHAZE: Nola izan da hori? Etengabe emanaldiak ateratzea zerbaiten seinale da, ezta? Zer sentitzen zenuten zuek?

AINHOA: Nik uste dut zerbait ezberdina ikusten zuela jendeak pieza honetan. Nik ikusi nuen lehenengo aldian bezala: askok ez zekiten sentitutakoari hitza jartzen, gerturatzen ziren esanez: “Ez dakit oso ondo zer izan den baina flipatu egin dut, zerbaitekin konektatu dut”.

MIREN: Akaso eszenikoki ez da izango teknikoki oso borobila den zerbait, baina gauzak momentu batean duzun behar batetik sortzen direnean, konektatu egiten du jendearekin.

AINHOA: Egia bat dago, biszerala da.

EHAZE: Momentuan kontziente zineten horretaz, edo orain distantziatik jabetu zareten zerbait da?

MIREN: Nik uste dut baietz, kontziente ginela. Batez ere feedback-a jasotzeko orduan. Ikusleek etengabe gogorarazten ziguten biszeraltasunaren kontu hau. Esan izan digute: “Ez dakit zer den baina nabari da tripetatik ateratako zerbait dela”, eta horrek laguntzen dizu egiten ari zaren hori irakurtzen.

AINHOA: Guk ere momentu batean pieza hau erakutsi egin behar zela sentitu genuen, horregatik apuntatzen ginen ateratzen ziren aukera askotara.

MIREN: Azkenean muga jarri behar izan genuen.

AINHOA: Bai, baina bai sentitzen genuen ardura moduko bat Stereo eskatzen ziguten lekuetara eramateko —ardura hitza pixka bat pedantea izan daitekeen arren—, uste genuen jendeak ikusi behar zuela, erakutsi egin behar genuela.

MIREN: Hori oso polita zen. Horrek hirurongan zerbait eragiten zuen. Anekdota bezala, gogoan dut behin tipo batek esan zidala pieza ikusi ondoren, oso leku irrazional batetik: “Ralphi sekulako ostia emateko gogoa piztu zait”. Guk kariñoa hartu diogu Ralph pertsonaiari, baina argi dago gauzak mugitzen dituela. Leku irrazionaletik sortu da, eta leku irrazionaletara iristen da.

 

 

Publikoarekin harremana

 

EHAZE: bad jaialdian izan zen estreinaldia, beste era bateko piezak ikusten ohitua dagoen publiko baten aurrean, baina kontatzen duzuenagatik gerora publikoak oso bariatuak izan dira. Hasteko eta behin, nola oroitzen duzue badeko estreinaldiko harrera publikoaren aldetik?

MIREN: Niretzat partikularki sekulakoa izan zen, oso barrutik botatzen duzun zerbaitek besteengan oihartzuna duela ikustea izan zen. Lehenengo aldia zen lan pertsonalago bat egiten nuela. Antzerkiola Imajinarioan lan egiteko orduan ardura beste batzuek zeramaten beti: zuzendariak, gidoilariak... Bat-batean lanaren muinean ni neu nengoela ikustea izan zen, galdeketa eta hausnarketen muinean zu zeu zaudela sentitzea.

EHAZE: Era berean, oso epaile izan daiteke horrelako publiko bat...

AINHOA: bad jaialdiaren barruan geunden, baina dantzaren arloan, “Euskal Koreografo Gazteak” atalean. Dantzako publikoak agian beste begi batzuekin begiratu zuen, “hemen dantza non dago?” galdetuz segur aski. Bestetik, bad Bilbo da, jende ezagun asko joan zen, eta beroa ere sentitu genuen. Baina gerora egondako beste edozein leku askoz modu gertuagoan oroitzen dut, bad baino.

MIREN: Lanak aurrera egin ahala Stereo-rekiko lotura afektiboa eta kontzientzia ere hazi egin dira guregan, gu-geu lana ulertzen joan gara erakutsi ahala.

EHAZE: Publikoaz hitz egitean aipatu ditugu deskontzertua, barne-talka, ulertzen ez denarekiko enpatia... Zer sentitu duzue zuek gehien?

AINHOA: Hasteko eta behin, publikoarengan horrelako sentsazioak sortzea pasada bat da. Nik uste dut antzerkia horretarako egiten dugula, edo nik behintzat hori sentitu nahi dut antzerkia ikusten dudanean: zerbait mugitu didala, nahiz eta ez ulertu oso ondo zer.

EHAZE: Nahiz eta gaitzespena izan sortzen duena?

MIREN (galdetzaileari galdetuz): Zuk ikusi duzunean hori eragiten duela sentitu izan duzu?

EHAZE: Gaitzespena igual ez, baina bai deskontzertua, jende batentzat oso ezerosoa den sentsazioa, gaitzespena eta deskontzertua nahastu daitezkeen inpresioa.

AINHOA: Lan honetan hori sortzea ondo dagoela uste dut. Horrela sentiarazten badizu, pentsatu pixka bat ea nondik datorren hori.

MIREN: Azkenean, nondik sortzen duzu eta zertarako? Batzuetan zure buruari modu askeagoan sortzeko aukera ematen diozu, aurrean duzun jende horri ohiko zerbait ematean pentsatzen egon beharrean. Izan ere, denbora aurrera joan ahala pentsatzen duzu: nola izan naiteke sortzaile librea eta era berean publikoarekiko zubiak zabaldu? Nik uste dut garai hartan nire lehenengo lan pertsonala izanik, askatasun hori sentitzeko beharra izan nuela, eta uste dut horregatik ere daukala balioa lanak.

EHAZE: Iraia Eliasek zuzentuta, Kursaalean egindako 2014ko Bertso Egunean generoari loturiko gaiak izan ziren ardatza, “Azalera” lelopean. Bertan izan zen Ralph pertsonaia, eta publikoan geundenok sentsazio bortitza izan genuen, publiko orokorraren harridura ikusita...

MIREN: Bai, interbentzio hori oso bortitza izan zen, besteak beste pertsonaia telebistan ikusi ahal izan zelako, telebistan irudiak gordinagoak dira beti.

AINHOA: Kursaalekoa Ralphen inkurtsio txiki bat izan zen beste mundu batean (barreak). Orokorrean emanaldien ostean askotan etortzen zen norbait zeozer esatera. Bazegoen zerbait jendea bultzatzen zuena guregana emanaldia eta gero zerbait esatera. Guretzat oso aberasgarria zen hori.

 

 

Eraldaketa feminista

 

EHAZE: Urteak pasa ahala, pieza egin bitartean, sumatu izan duzue kalean gauzaren bat aldatzen ari zela generoari loturiko gaiekiko?

MIREN: Piezaren emanaldiak egiten genituen bitartean nik askotan flipatu egiten nuen: Euskal Herrian bat-batean esnatzen ari den momentu feminista handi bat zegoela, une hartan ez nukeena jakingo esaten noiztik zetorren. Gazte jende pila bat zegoen aktibatzen, militantzian, Stereo egiteko deitu ziguten askok oso gazteak ziren.

AINHOA: Horrelako lan baten barrutik inguruan dituzun gauzez kontzienteago zara nolabait.

MIREN: Nik gazte garaian ez nuen horrelako mugimendurik sumatzen: herri txiki askotako talde feministak, jende gaztez osatua neurri handi batean... Niri hori 30 urte inguru nituela bizitzea tokatu zitzaidan, hamar urte gazteagoa zen jendea ari zen konektatzen Stereo-rekin, niretzat plazera zen gaztetasun hori ikustea hor. Egun, agian ohikoagoa da dinamika horiek ikustea, baina garai hartan ez hainbeste, eta Stereo erdi-erdian harrapatua izan zen.

EHAZE: Gizonezkoen aldetik baduzue pertzepziorik?

AINHOA: Mutil askok bai sentitzen zuten arbuiorako joera bat, ez zekiten oso ondo adierazten zergatik. Nik ere ez nuen ulertzen horren zergatia. Ez digute azaldu, imajina dezaket, baina agian ondo jakin gabe asko esatea da hori.

MIREN: Gizonezko askori gai hauen inguruan eztabaidak sortzen direnean bere burua defendatzeko beharra sortzen zaio. Atakatuak sentitzen dira, azken batean denok ditugu zauriak. Ralph pertsonaiak batzuetan nahastu egiten zituen, bere biszeraltasunak batez ere: “Hau da zuek mutilak ikusteko duzuen modua?” galdetzen ziguten. Noski, ez da horrelakoa, baina era berean badaude bizitzan horrelako pertsonak, pelikuletan badaude horrelako pertsonaiak... Ralph nire barne pertsonaia bat izan zen, fantasia baten isla, dekadentea ehunetik ehun, eta era berean erabat botereduna sentiarazten ninduena interpretatzen ari nintzenean.

EHAZE: Agian sortzaile bat edo batzuk ikustea ahalduntzen beren barne bilaketan eta erakusten beren barne zein kanpo aurpegi anitzak —denok ditugun balizko aurpegi anitzak— urduri jartzen gaitu?

MIREN: Zentzu horretan Stereo-k badu beste gai bat ere: ni naiz zure isla eta zu zara nire isla, ikusten ari zaren hau zu ere bazara. Eta hori ere nolabait iristen da, eta beldurra ematen du, eta mugitzen zaitu, edo kontrakoa, erakarri. Azkenean Stereo-k eduki batzuk hartu eta anplifikatu egiten ditu.

EHAZE: Zein da publikoarekiko gailentzen den sentsazioa?

MIREN: Stereo-rekin, oro har, oso bizipen polita izan dut publikoarekin. Askotan publikoa ikusten duenaren sortzailea da. Nola sarritan sortzaileak leku irrazional batetik lan egiten duen, irudi bat etorri zaiolako, oso interesgarria da ikustea nola gero publikoak bere iruditeriatik beste irudi batzuk eskaintzen dituen obra ikusterakoan. Nik gero erabili egiten nituen publikoaren ekarpenak eszenan. Adibidez, momentu batean Ralphek zaku bat darama arrastaka eskularruz beteta. Ikusle batek esan zidan behin bazirudiela hilotz bat neramala barruan. Nik ez nuen pentsatua, baina hortik aurrera irudi hori erabiltzen hasi nintzen eszenan nengoela. Untxia aukeratu genuenean ere jende askok aluaz hitz egiten zigun (untxia = conejo = alua). Guk ez genuen lotura hori modu kontzientean egin, baina batzuek beste irakurketa bat egin zuten, eta guk erabili egin genuen, interesgarria iruditu baitzitzaigun.

 

Arte eszenikoetako arauak apurtuz

 

EHAZE: Beste gai bat: sekulako lana hartu duzue pieza sortzen, eta gainera ez da sartzen iraupenaren estandarretan. Bestetik, dantza da, antzerkia da? Nola programatu horrelako lan bat? Hori nola bizi izan duzue?

AINHOA: Kontziente ginen arazo horretaz. Saiatu ginen emanaldia luzatzen, baina ikusi genuen ezetz, eta azkenean saiatzeari utzi genion. Ordu erdira iritsi ginen, eta ikusi genuen hor planto egingo genuela. Nora joan horrekin? Ba zaila da, oso zaila, baina era berean horrek eraman gintuen beste leku batzuetara: gaztetxeetara, leku alternatiboetara... eta sentitu genuen hori zela Stereo-ren lekua. Beno, beste leku askotan ere egon zitekeen, zergatik ez, baina horrelako lekuetan maite zuten Stereo, ezagutu nahi zuten Stereo, gustura ikusten zuten.

MIREN: Salmentaren gaia, gainera, niri beti egin izan zait arrotza eta zaila. Askori gertatzen zaigu. Niri grinarik handiena sorkuntzak ematen dit. Boloak asko ematen du, erakustea gozamen hutsa da, baina nire barruan bada zerbait sorkuntzan ase egiten nauena. Niretzat atseginena, berezkoena, prozesua bera da. Gero, banaketaren mundua, salmentarena eta abar... zaila egiten zait. Lana erakusten jarraitzeko gogoa daukat, noski, baina desiratzen nago beste norbaitek ardura hori hartzea.

EHAZE: Eszenara ateratzeko orduan zaila egiten zaizun pieza da?

MIREN: Inondik inora ere. Kriston parranda ederra botatzea bezalakoa izan da beti, beti!

AINHOA: Eta niretzat baita ikustea ere, power-momentu goren bat bezala. Teknikari lana nire gain hartu nuen une batetik aurrera, nahiz eta hasieran oso urduri egon. Emanaldietan kanpoan egonik beti sentitu izan naiz oso kontziente eta oso konektatua. Niretzat plazer bat da, hasierako nerbio horiek kenduta, buruz ikasi dut boloa, azkenean kañak eta dena hartzen nituen boloan zehar!

EHAZE: Urteak pasa dira eta ez da Stereo-2 edo antzekorik egon.

AINHOA: Stereo hain da behar erreal batetik sortutako zerbait, ez dugu besterik bortzaz atera nahi izan.

EHAZE: Edonola ere, Stereo-k eragin dizue gerora egin dituzuen proiektuetan?

AINHOA: Bai, jakiteko hainbat lekutatik lan egin daitekeela, eta disfrutatu daitekeela, baina... dakizunean nola disfrutatzen duzun benetan... (barreak) Gero, arraro egiten zaizu bestelakoekin konformatzea.

EHAZE: Berriro egin beharko bazenute, arazorik gabe berreskuratuko zenukete?

MIREN: Bai, eta segur aski laster egingo dugu. Batzuetan neure burua 60 urterekin imajinatu dut Stereo egiten, bizirik baldin bagaude behintzat. Bat-batean 60 urteko emakume baten gorputza imajinatzea, edo 50ekoa, jada ez da 30 urteko gorputz bat, gorputza aldatzen doa... oraindik harago joango litzateke pieza, beste irakurketa bat eskainiko luke. Batek daki. Edo haurdun dagoen gorputz batek Stereo egingo balu... Stereo da lan bakarra oraingoz ikusten dudana “to be continued forever and ever”, eta hori oso gutxitan gertatu izan zait.

AINHOA: Bai, niri ez zait inoiz gertatu. Stereo-rekin bakarrik.

MIREN: Horretan bat egitea asko da.

AINHOA: Bai, azkenean zu bezalakoa naiz. Gozagarria da kanpotik ikustea.

EHAZE: Taula gainean solo bat da, baina azkenean antzerkia bizipen kolektiboa da.

MIREN: Erabat.

EHAZE: Zeozer gehitu nahiko zenukete?

MIREN (Ainhoari): Gaiarekin lotuta, zergatik sentitzen duzu dela inportantea lan hau egitea?

AINHOA: Beti sentitu izan dut beharra izenik izan ez duen hainbat gauzari ahotsa jartzekoa. Eta gainera, feminista naizelako, emakumea naizelako, lesbiana naizelako, pixka bat pentsatzen dudalako, beti ikusi izan ditudalako gustatu ez zaizkidan gauzak, gustatzen zaizkidanak... Ni osotasun baten parte izanda, horren alde zerbait egitea da, besterik gabe.

MIREN: Judith Butlerren Deshacer el género (Undoing gender jatorrizko bertsioan) liburua datorkit burura. Berak hor aipatzen du “egin dezagun mundu hau habitableago”. Stereo-k badu puntu hori: goazen lekua egitera, aska dezagun barne kortse hori, zeinak korapilo ezkutu bat duen eta estutzen gaituen.

AINHOA: Hainbeste gauza dago esateko... Baina, era berean, ez dugu inoiz panfletarioak izan nahi izan. Stereo-k asko kontatzen du hitzik egin gabe.

MIREN: Lagun batek esan zuen oso pedagogikoa dela. (Barreak).

AINHOA: Amaitu dugu? Ufa, ni hobeto harrapatzen nauzue goizez... !

 

(Bion barreak, eta garagardoari azken tragoa).

 

 

 

 

Ainhoa Jauregi

 

            1974. urtean jaio zen Urretxun. Kazetaritzan eta Irakasle-ikasketetan lizentziatua musika-arloan. 1998. urtetik Antzerkiola Imajinarioko partaide izan zen (1998-2007). 2012. urtean Antzerkiolako partaideetako batzuk sortutako Motel Matrioska antzezlanean parte hartu zuen, baita 2016an Khea Ziaterrek sortutako Malmo film eszenikoan ere.

            Telebistan, Goenkale telesailean aritu izan da hiru denboraldiz, eta zineman Zigortzaileak filmean hartu zuen parte, 2010ean.

            Aurreko urtean jaio zen Stereo, 2009an. Mirenekin batera, baina bere kasuan kanpoko begiradaren lekua hartuta, elkarren artean ekin zioten lan honen zuzendaritzari.

            Lan hori benetan berezia izan zen beretzat.

 

 

Miren Gaztañaga

 

            Txiki-txikitatik sentitu izan du bere burua sormenarekin guztiz harremanean. Arte Ederretan lizentziatu zen. Antzerkiola Imaginarioko kideekin elkarlanean hasi zen 1999an. Hura izan zen bere lehenengo eskola, bertan hainbat lan eginez: 8 Olivetti poetikoak, Mundopolski: erreboltaren ziaboga, Yuri Sam. Otoitza. Bidean talde desberdinekin lan egiteko aukera izan du, horien artean Arriaga antzokiak ekoiztutako eta Calixto Bieitok zuzendutako Obabakoak antzezlanean, Tanttakaren Uda gau bateko ametsa eta Komunikazioa-Inkomunikazioa lanetan eta Artedrama, Le Petit Thetre de Pain eta Dejabu taldeekin Errautsak antzezlanean, besteak beste.

            Telebistako bere proiektu maiteenak Martina eta Aitaren etxea izan dira. Zineman Igelak eta El guardián invisible.

            Sorkuntza pertsonalarena ezinbestekoa duen esparru bat da. Laborategia, etxeko sukaldea, jolasteko aukera gehien ematen duen txokoa eta sortzaile bezala hazteko eremu nagusia. Sortutako lanen artean: Euli-giro, Kamikaz Kolektiboaren baitatik sortutakoa, Diálogo besteak beste Gabriel Ocina aktore eta lagunarekin batera sortutakoa, Heriotza bikoitza (doble malta) Jon Ander Alonso, Eneko Sagardoy, Zazpit’erdi eta beste hainbat lagunekin sortutakoa edo guztietan pertsonalena den Stereo, bere lan kuttunetakoa.