“Mundopolis”
Agus Perez
Euskaldunon Egunkaria, 1996-03-21
“Mundopolis”

Taldea: Hegoa. Zuzendariak: Helena Pimenta, Carlos Panera eta Ramon Barea. Koordinatzaile nagusia: Patxo Telleria. Aktoreak: Catalina Muņoz, Jone Irazabal, Ramon Ibarra, Joseba Apaolaza, Agus Arrazola eta Asier Hormaza. Lekua: Barakaldo antzokia.

      Antzerkira joaten garenean ez da batere normala jendearen erdia ezagutzea, baina arratsalde hura nahiko ezberdina zen: Barakaldo antzokiko atean Hegoa-ko bazkide eta lagun asko etorriak ziren Mundopolis-en aurkezpen irekian egoteko asmoz. Izenburu horrekin heziketa-proiektu zabal bat abiatzen da aipaturiko Gobernuz Kanpoko Erakundearen eskutik, non garapenaren problematika, herrien arteko elkartasuna, munduko kultur pluraltasuna eta beste antzeko balore batzuk landuko diren 14tik 18 urtera bitarteko ikasleekin. Baina, jakina, hainbeste aspaldiko eta zer moduz? artean aretoko ohiko puntualtasuna guztiz ezinezkoa suertatu zen eta emanaldia ordu erdiko atzerapenarekin hasi zen.

      Patxo Telleriak euskaratu ditu lanaren testuak (nahiz eta aurkezpen saioa gaztelerazko bertsioan izan), eta aldi berean, bera izan da antzerki muntaia osoa koordinatzeaz eta horri forma emateaz arduratu dena, ikuskizunaren baitan hiru obra ezberdin baitira, Helena Pimentak, Carlos Panerak, eta Ramon Bareak zuzenduak hurrenez hurren. Lehen antzezlana, Begiratzeaz aski badute... izenekoa, hiruretan makalena da dudarik gabe. Ernesto Caballeroren testua bizkarzain baten interesik gabeko anekdota besterik ez da, eta bestalde, bi aktoreek ez daukate rolak eskatzen duen itxura fisikoa eta badirudi ez direla sartzen nor bere pertsonaiarengan, agian Pimentak pertsonaiaren eraikitze prozesuari ematen dion garrantzi gutxia dela-eta, baina beharbada testua bera ere nahiko eskasa delako. Askoz interesgarriagoak izan dira, berriz, muntaia osotzen duten beste bi atalak. Txinagoa Jack Londonen errelato bat da, Carlos Panerak taularatua abiltasunez eta trebeziaz. Mozorroek, jantziek, argiztaketak, eta Jose Ibarrolak diseinatutako eszenatoki balioanitzak erritmo arina ematen diote istorio triste eta dentso honi. Eta azkenik, Gulliver, janari arinak istorio erotua dugu, Ramon Barea egile eta zuzendariaren gustukoak diren horietako bat (baita nire gustukoak ere, ikusle apal bat izanik). Eredugarria da benetan egiten duen bidaiari modernoaren disekzioa, exekutibo jasanezinaren eta bere idazkari finaren bi pertsonengan irudikatua. Mundu zabala zeharkatzen du, baina ez du ezer preziatzen; dena ikusten du, baina ez du piperrik ere ulertzen; bazter guztietara eramaten ditu gizaki europarraren bizioak, bere umore txarra, bere kontsumokeria ergela, beti presaka ibiltzeko ohitura gaixoa. Idazkariak, emakumea eta subordinatua tzanik, giza-salbatze posibilitate bat dauka oraindik, baina galdu egingo du azken aukera hori nagusia postutik kentzean, horrela ergeltasunaren gradurik gorena lortuz. Sarkasmo eta parodia mailak momentu sublimeetara heltzen dira eta bete-betean koka daitezke mende honetako europar dramaturgiaren tradizioan.

      Sarritan komentatu ditzuet txoko xume honetatik kokoteraino naukatela klasikoek, gogaiturik nabilela iraganaren gai arinez mintzatzen entzuteaz. Mundopolis lanarekin, behin bederen, gaurko munduko gizakiak eta gaiak eszenaratzen dira, hain zuzen ere pentsatzen dugun baino askoz eragin handiagoa daukatenak guregan. Zorionak, beraz, lan eder honetan parte hartu duten guztiei, eta amaitzeko, azken xehetasun txiki bi, txaloen ostean etorri ziren esker-hitzei buruz: horrelako ekitaldi batean hitz bat gutxienez esan beharko zatekeen euskaraz. Eta den-dena gaztelera hutsean izan zenez, behintzat gaztelerazko tratamendu femenino eta maskulinoa erabili publikoari hitz egiteko, bertan geunden guzti-guztiok ez ginelako gizonezkoak. Bizi bitez, bada, kultur pluraltasuna eta sexuen arteko berdintasuna!